Οι τρεις Ιεράρχες

 Η ομιλία της κ. Κυριακίδου Ελένης, δασκάλας της Β΄ τάξης,  στον ιερό ναό του χωρίου κατά την εορτή των τριών Ιεραρχών. Αξίζει να τη διαβάσετε...

  Μαζευτήκαμε σήμερα όλοι στο ναό για να τιμήσουμε τη μνήμη τριών μεγάλων Αγίων Ιεραρχών της εκκλησίας μας, του Βασιλείου του Μεγάλου, του Ιωάννη του Χρυσοστόμου και του Γρηγορίου του Θεολόγου.

  Παρόλο που ο καθένας τους έχει ιδιαίτερη γιορτή μέσα στο έτος, καθιερώθηκε από το 1100, επί αυτοκράτορα Βυζαντίου, Αλεξίου Κομνηνού, να γιορτάζονται και οι τρεις μαζί, γιατί μαζί αγωνίστηκαν για τη διάσωση και διάδοση του Χριστιανισμού.

 Γεννήθηκαν και έδρασαν και οι τρεις κατά τον 4^ο αι. μ.Χ. Σπούδασαν πρώτα στα σχολεία της πατρίδας τους μετά, για ανώτερες σπουδές στις διάφορες φιλοσοφικές σχολές της εποχής τους. Και οι τρεις ήταν πρώτοι σ’ όλες τις σχολές που φοίτησαν, αποδείχτηκαν άριστοι όπου κι αν διαγωνίστηκαν. Τόσο διακρίθηκαν για τις σπουδές  τους ώστε και οι τρεις μπορούσαν να διδάξουν αμέσως ως καθηγητές στις ίδιες  σχολές απ’ όπου αποφοίτησαν .Δεν ήταν τυχαίο που από μικρά παιδιά αγάπησαν το Θεό και τους ανθρώπους. Μια μάνα Θεοσεβούμενη ανέθρεψε τον καθένα τους με βαθιές χριστιανικές αρχές.

  Το έργο των τριών Ιεραρχών έχει μεγάλη σπουδαιότητα για τη χριστιανική θρησκεία, διότι εκείνη την εποχή η Ορθοδοξία διέτρεχε μεγάλους κινδύνους από τις επιθέσεις των αιρετικών. Η αδικία οργίαζε, η δωροδοκία και η δύναμη του ισχυρότερου έπνιγε την κραυγή διαμαρτυρίας του φτωχού και  του αδυνάτου. Δεν  ήταν μόνο αυτό το κακό. Η ηθική κρίση έφερε και την οικονομική. Η ανεργία έδερνε τους ανθρώπους, αλλά και όσοι είχαν δουλειές, δεν ήταν σε καλύτερη μοίρα. Οι δουλειές ήταν σκληρές και οι πιο πολλές χειρονακτικές, που μόλις και μετά βίας κατόρθωναν να ζουν . Από την άλλη πλευρά η πρόκληση των πλουσίων, ζώντας μέσα στη μεγάλη πολυτέλεια ήταν κάτι το αδιανόητο , που έκανε πιο έντονη τη ζωή των φτωχών, Μέσα λοιπόν σε μια τέτοια ξεπεσμένη κοινωνία έζησαν και έδρασαν οι τρεις μεγάλοι Πατέρες και «φωστήρες » του Χριστιανισμού. Αγωνίστηκαν με όλες τους τις δυνάμεις να μαλακώσουν τον πόνο του φτωχού και να θεμελιώσουν μια κοινωνία πάνω σε γερά θεμέλια , με την αληθινή δικαιοσύνη και τη χριστιανική πίστη.

  Οι τρεις Ιεράρχες ήταν πραγματικά σοφοί. Περιφρόνησαν τον πλούτο και τη δόξα . Δίδασκαν τον κόσμο με τη σοφία τους  και τον οδηγούσαν προς το καλό και την αρετή. Απέδειξαν ότι η παιδεία του Ελληνικού Έθνους δεν είναι ξέχωρη από τον Χριστιανισμό . Υποστήριζαν ότι τα Ελληνόπουλα πρέπει να γίνουν καλοί Χριστιανοί με τη μελέτη των Αγίων  Γραφών . Ο Μέγας Βασίλειος γράφει σχετικά ότι σοφός είναι μόνο ο τέλειος Χριστιανός . Εκείνος που κατέχει πολλές γνώσεις , αλλά δεν έχει τη σοφία που δίνει ο Θεός με τη μελέτη των Γραφών δεν έχει καμιά αξία.

  Με τα συγγράμματά τους δίνουν συμβουλές και οδηγίες στους δασκάλους , τους μαθητές , αλλά και τους γονείς των μαθητών , για να πετύχουν στο δύσκολο έργο της προόδου και βελτίωσης του ανθρώπου . Συμβουλεύουν να υπάρχει αγάπη και σεβασμός των μαθητών προς το σχολείο και την εκκλησία.

  Τα λόγια τους είναι περισσότερο επίκαιρα και σύγχρονα από ποτέ.

  Η ανατροφή και η μόρφωση των παιδιών ήταν ένα θέμα που τους ενδιέφερε ιδιαίτερα.

  Λέει ο Μέγας Βασίλειος :

«Να προσέχουν τα παιδιά με ποιους συναναστρέφονται, να προσέχουν ποιους κάνουν φίλους. Όπως ο μολυσμένος αέρας , όταν τον εισπνέουμε , αφήνει μέσα μας , χωρίς να τα βλέπουμε , μικρόβια αρρώστιας , έτσι και το κακό περιβάλλον αφήνει μέσα στην ψυχή του παιδιού τη μόλυνσή του».

 « Κι όταν διαβάζουν τα παιδιά , αλλά και όλοι μας πρέπει να κάνουμε όπως οι μέλισσες που με πολλή σοφία τρυγούν από κάθε άνθος, μόνο ό,τι είναι χρήσιμο».

« Οι γονείς οφείλουν να φροντίζουν για τη μόρφωση των παιδιών τους περισσότερο από οτιδήποτε άλλο» .

  Λέει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος :

«Οι γονείς οφείλουν ακόμη να συμβουλεύουν τα παιδιά τους, γιατί άνθρωπος που δεν συμβουλεύεται άλλον, μοιάζει με ακυβέρνητο πλοίο, που έχει παραδοθεί στη δύναμη των ανέμων».

«Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να τα επιπλήττουν, να τα μαλώνουν , συνεχώς» γιατί όπως τονίζει ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος:  «όποιος επιπλήττει τους νέους χωρίς συγχρόνως να τους παρηγορεί , τους κάνει σκληρότερους . Διότι δεν μπορούν να σηκώσουν το φορτίο των συνεχών ελέγχων και γι’ αυτό και με βιαιότητα αντιδρούν.Για να προλάβουμε λοιπόν τους πόνους που προκαλούν οι έλεγχοι , πρέπει να τους συνοδεύσουμε με λόγια καλοσύνης».

  Ο Μέγας Βασίλειος λέει για το ίδιο θέμα : «Είναι αποτελεσματικότερη η παιδαγωγία που γίνεται με λογικό και ήπιο τρόπο, παρά εκείνη που έχει ως αιτία της το θυμό και την οργή».

  Θέλοντας να χτυπήσουν διάφορα ελαττώματα των ανθρώπων και να τους βοηθήσουν να διορθωθούν, λένε :

  Για την πλεονεξία:

«Ο άρτος που κατακρατείς ανήκει στον πεινασμένο. Τα ρούχα που εσύ φυλάγεις στις αποθήκες σου ανήκουν σ’ αυτούς που δεν έχουν . Τα παπούτσια που μένουν αχρησιμοποίητα στο σπίτι σου ανήκουν στους ξυπόλυτους».

  Λένε ακόμη οι τρεις σοφοί δάσκαλοι:

«Δεν είναι φτωχός εκείνος που δεν έχει τίποτε , φτωχός είναι όποιος επιθυμεί πολλά. Δεν είναι πλούσιος εκείνος που έχει πολλά , αλλά εκείνος ο οποίος τίποτε δεν έχει ανάγκη».

  Δίπλα στο Μ. Βασίλειο ανδρώθηκε ο Γρηγόριος ο οποίος για τη μεγάλη του θεολογική μόρφωση , τη ρητορική του ικανότητα και τη συγγραφική του βαθύτητα ονομάστηκε Θεολόγος. Στο έργο του διακρίνουμε μια μεγάλη προσήλωση στο καθήκον και στην αγάπη . «Αν όλοι οι άνθρωποι αγαπούσαν και αγαπιόντουσαν»,  έλεγε,  «δεν θα υπήρχαν κακίες στον κόσμο». Εκείνο όμως που ανεβάζει τον Γρηγόριο στο βάθρο του Διδασκαλείου είναι οι ιδέες του για την παιδεία, την οποία  θεωρεί ως πρώτο αγαθό του ανθρώπου. Λέει χαρακτηριστικά : «Έχω τη γνώμη πως έχει γίνει παραδεκτό απ’ όλους τους λογικούς , πως η παιδεία κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στα ανθρώπινα αγαθά».

  Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τονίζει στο παιδαγωγικό του έργο , περί ανατροφής των παιδιών : «Χρειάζεται μεγάλη προσοχή , επιμονή, και υπομονή στην αγωγή των παιδιών. Όπως οι ζωγράφοι περνούν καθημερινά μπροστά από τον πίνακά τους και τον επεξεργάζονται , για να γίνει η εικόνα όπως πρέπει , όπως οι γλύπτες κάνουν πάλι το ίδιο και αφαιρούν από το άγαλμα ό,τι είναι περιττό ή προσθέτουν ό,τι  λείπει , ακριβώς το ίδιο πρέπει να κάνετε κι εσείς οι γονείς, σαν να είστε γλύπτες και κατασκευάζετε αγάλματα. Σ’ αυτό να έχετε το νου σας όταν φιλοτεχνείτε τα θαυμαστά αγάλματα του Θεού , τα παιδιά σας».

  Κλείνοντας παραθέτουμε τις συμβουλές τους για τη φιλία, που αποκτούν ξεχωριστή σημασία στον σημερινό κόσμο όπου οι άνθρωποι έχουν περισσότερο από ποτέ ανάγκη , καλούς και πιστούς φίλους , για να βοηθηθούν μαζί στο δύσκολο δρόμο της ζωής.

  Γρηγόριος Θεολόγος :

«Τίποτα αντάξιο δεν υπάρχει του πιστού φίλου »,όμως «σε καμιά περίπτωση της ζωής σου να μην κάνεις φίλο τον άνθρωπο τον πονηρό », γιατί «σε ψυχές διεφθαρμένες , τίποτε απ’ τα καλά δεν είναι αξιόπιστο».

  Ιωάννης Χρυσόστομος:

«Η καλή φιλία είναι θησαυρός . Οι στενοχώριες της ζωής γίνονται πιο βαριές  , αν δεν υπάρχει κάποιος φίλος να τις μοιραστείς».

  Οι τρεις Ιεράρχες δεν ήταν μόνο σοφά λόγια , αλλά τα υποστήριζαν με τη ζωή και το έργο τους . Μια ζωή αφιερωμένη στο Θεό κι έργο δοσμένο για τη διάδοση και στερέωση του ανθρώπινου πόνου .

  Ας τιμήσουμε λοιπόν την ιερή τους μνήμη και ταπεινά ας τους ανάψουμε το κερί της ευλάβειας και του θαυμασμού μας  γι’ αυτά που μας  έδωσαν , γι’ αυτά που μας δίνουν και γι’ αυτά που θα δίνουν .

  Αγαπητά μου παιδιά η διαδικασία της γνώσης , της μάθησης , το καθημερινό σας διάβασμα είναι κουραστικά και για να πετύχετε πρέπει να καταβάλλετε πολλές δυνάμεις. Μάθε όμως από μικρός να αξιοποιείς όποιες δυνάμεις σου έδωσε ο Θεός , όποια χαρίσματα έχεις , μάθε να τα πολλαπλασιάζεις.

  «Η παιδεία στην αρχή φαίνεται να προξενεί δυσφορία , στενοχώρια και όχι χαρά. Μην απογοητεύεσαι , σύντομα θα έρθουν οι πρώτοι καρποί της δουλειάς σου. Μη βιαστείς να βαρεθείς και πέσεις στην αργία και στην τεμπελιά γιατί τότε θα έρθει η αρρώστια της αμάθειας».

   Πόσα επίκαιρα είναι τα λόγια τους!

                                                                     

                                                                            Σας  ευχαριστώ!