Αναζητώντας τις ρίζες μας

Η ιστορία του χωριού εν ολίγοις…

Από την  Καρυά της Ανατολικής  Θράκης 

στη Νέα Καρυά  του  Δήμου Νέστου 

Οι κάτοικοι της Νέας Καρυάς κατάγονται από την Ανατολική Θράκη. Οι περισσότεροι από αυτούς από το χωριό Καρυά της περιοχής Μαλγάρων. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή αναγκάζονται  να εγκαταλείψουν  τις προγονικές εστίες τους και πρόσφυγες να αναζητήσουν τη νέα τους πατρίδα στην ελεύθερη Ελλάδα.  Εγκαθίστανται στην δυτική πλευρά του Νέστου στα τσιφλίκια Καρά-Μπέη και Μπιλάλ-Αγά.

Βέβαια οι πρώτοι  κάτοικοι της Καρυάς έρχονται στην περιοχή του Σαρή-Σαμπάν (Χρυσούπολης) το 1914 όταν με την επικράτηση των Νεότουρκων στο Οθωμανικό κράτος η ζωή των ελληνικής καταγωγής κατοίκων αλλάζει δραματικά. Οι εκτοπίσεις στα βάθη της Ανατολίας, η αναγκαστική στράτευση των νέων στα «αμελέ  ταμπουρού» οι επιδρομές των μουατζίρηδων  και το καθεστώς  τρομοκρατίας που υπάρχει κάνουν «αφιλόξενο»  το περιβάλλον και αρκετοί Θρακιώτες  φεύγουν για την Ελλάδα.

Οι περισσότεροι από αυτούς επιστρέφουν στη Θράκη και στα χωρία τους 1920-1922 όταν  ελευθερώνεται η Ανατολική Θράκη. Το φθινόπωρο του 1922 εγκαταλείπουν οριστικά τις πατρίδες τους και εγκαθίστανται στους νέους  οικισμούς.

Πέρασαν δύσκολα χρόνια μέχρι να ορθοποδήσουν και να στήσουν τα νοικοκυριά τους. Με τη βοήθεια του κράτους και της  ΕΑΠ ( Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων) ξεπερνούν τις αντιξοότητες και προχωρούν τη ζωή τους.

Το 1926 οι οικισμοί Μπιλάλ-Αγά και Καρά-Μπέη μετονομάζονται σε κοινότητα Νέας Καρυάς και αρχίζει η ιστορία του χωριού με τη νέα του μορφή. Το 1930 γίνεται ή πρώτη διανομή χωραφιών λίγο αργότερο χτίζεται το σχολείο, η εκκλησία και όλο δείχνουν ότι τα προβλήματα ανήκουν πια στο παρελθόν.

Δυστυχώς για τους κατοίκους της Νέας Καρυάς μετά από λίγα χρόνια αναγκάζονται να εγκαταλείψουν ξανά το  χωριό τους και να εγκατασταθούν αλλού. Αιτία οι πλημμύρες του ποταμού Νέστου από το 1946 ως το 1949. Η αποψίλωση μεγάλου μέρους του δάσους του Νέστου ( Κοτζά Ορμάν) έχει ως αποτέλεσμα να αλλάξει πορεία η κοίτη του ποταμού και να πλημμυρίσουν τρία χωριά που ήταν χτισμένα δίπλα στις όχθες του. Μεταξύ αυτών  και η Νέα Καρυά.

Νέα  βάσανα,  καινούριες ταλαιπωρίες για τους ανθρώπους. Πάνω που είχαν οργανώσει  τη ζωή  ξεπερνώντας τα προβλήματα της προσφυγιάς νέες δοκιμασίες τους έτυχαν. Τα επόμενα 2-3 χρόνια ολοκληρώνεται η μετεγκατάσταση του χωριού 3 χιλιόμετρα δυτικά στη σημερινή τοποθεσία πάνω στον οδικό άξονα Χρυσούπολης –Κεραμωτής.

Αρχίζει μια νέα περίοδο ανάπτυξης και προόδου για τους κατοίκους και το χωριό. Τα σπίτια όμορφα,  χτισμένα σε ένα σύγχρονο ρυμοτομικό σχέδιο με μεγάλες αυλές και πολύχρωμους κήπους. Είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά του δήμου Νέστου.

Μετά από τόσα βάσανα, τόσες αναποδιές, διωγμούς, φυσικές καταστροφές οι κάτοικοι της  Νέας Καρυάς βρήκαν την  «Ιθάκη» τους.

Το Δημοτικό Σχολείο, ο Πολιτιστικός Σύλλογος, η ποδοσφαιρική ομάδα  «Εθνικός» αποτελούν τα πολιτιστικά, πνευματικά, καλλιτεχνικά, αθλητικά κύτταρα της ζωής της Νέας Καρυάς.

Εκτός από το Δημοτικό Σχολείο, υπάρχει Νηπιαγωγείο, Παιδικός Σταθμός , Αγροτικό Ιατρείο και Αγροτικό Μουσείο. 

Κάθε Πέμπτη γίνεται  λαϊκή  (παζάρι) που συγκεντρώνει τους κατοίκους των γύρω χωριών. Το πανηγύρι του χωρίου στις 23 Αυγούστου ξεχωρίζει ως το μεγαλύτερο όλης της περιοχής. Την επόμενη ημέρα το πανηγύρι κλείνει με την «πάλη με λάδι» ένα έθιμο που οι κάτοικοι έφεραν από την πατρίδα τους και το διατηρούν ως σήμερα.

Χάρτης της επαρχίας Νέστου 1912-1924

Χάρτης με τουρκικά τοπωνύμια πριν το 1926

Πλατεία του Νέου Χωριού τη δεκαετία του ΄50

Το πρώτο ταξί στο Παλιό Χωριό

Αν. Θράκη 1920 

Πάλη με λάδι- Σαμπρί ο "θρύλος"

Χάρτης της Αν. Θράκης με τα ελληνικά τοπωνύμια

Δράσεις του σχολείου σχετικά με την έρευνα της ιστορίας του χωριού:

Α) Έρευνα μαθητών και εκπαιδευτικών σχετικά με την ιστορία του χωριού. Αποτέλεσμα της έρευνας ήταν η συγγραφή και έκδοση του βιβλίου "Νέα Καρυά - Αναζητώντας τις Ρίζες Μας" (1997). 

Β) Δημιουργία ταινία - φωτογραφικού λευκώματος, μια σπάνια συλλογή ασπρόμαυρων φωτογραφιών με σκηνές από την καθημερινή, τη θρησκευτική και τη σχολική ζωή, από οικογενειακές στιγμές, από γλέντια, πανηγύρια και τις αποκριές, από αγροτικές ασχολίες, από την πάλη – ένα έθιμο που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα... ένα νοσταλγικό ταξίδι στο παρελθόν που ξεκινά από από την Καρυά της Ανατολικής Θράκης, τη δεκαετία του 1920, συνεχίζει στη Νέα Καρυά  δίπλα στις  όχθες του ποταμού Νέστου (Παλιό χωριό) και τελειώνει στην τελική  τοποθεσία της Νέας Καρυάς (Νέο χωριό), τη δεκαετία του 1960. Κάποιες εικόνες είναι άγνωστες στους νέους ανθρώπους, όπως η πατόζα (πρόδρομος της θεριζοαλωνιστικής μηχανής-κομπίνα), το σάλι (μεγάλη σχεδία που τραβώντας ένα συρματόσχοινο μετακινούνταν από τη μία όχθη του Νέστου στην άλλη). Το βίντεο παρουσιάστηκε την Τετάρτη 6-6-2012 στο Δημοτικό Θέατρο Χρυσούπολης στην κεντρική εκδήλωση του προγράμματος Comenius με θέμα: «Παράδοση, Χοροί και Τραγούδια».

    　

Γ) Στα πλαίσια του εορτασμού των "Ελευθερίων 1913-2013" -  εκατό χρόνια από την απελευθέρωση της περιοχής μας και σε εκδήλωση παρουσίασης προγραμμάτων τοπικής ιστορίας από τα δημοτικά σχολεία του Δήμου Νέστου, παρουσιάστηκε από εκπαιδευτικούς του σχολείου μία συλλογή από στοιχεία της ιδιαίτερη ιστορίας του χωριού.

Δ) Στην εκδήλωση με τίτλο "Ακολουθώντας τα βήματα των παππούδων μας - Οδοιπορικό στην Ανατολική Θράκη" που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού την Πέμπτη 30 Απριλίου 2014, το Δημοτικό Σχολείο Νέας Καρυάς παρουσίασε ένα μικρό μέρος από τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξάγει για την ιστορία της Νέας Καρυάς.

Μεταξύ των άλλων προβλήθηκε και ένα ολιγόλεπτο βίντεο με σπάνιες φωτογραφίες από τη ζωή των κατοίκων, το δεύτερο στη σειρά που δημιουργήθηκε από το σχολείο με τα νέα ευρήματα της έρευνας. Όλες οι φωτογραφίες, εκτός την πρώτη (1925), είναι από τη δεκαετία του '30 ως και τη δεκαετία του '70. Πολλές από αυτές είναι από το παλιό χωριό - Καράμπεη, χρονολογούνται δε πριν το 1946.

Ε) Το Σάββατο 3 Μαΐου 2014 το Δημοτικό Σχολείο Νέας Καρυάς σε συνεργασία με το Σύλλογο Γονέων & Κηδεμόνων πραγματοποίησε εκδρομή - οδοιπορικό στην Ανατολική Θράκη. Πρώτη στάση η Καρυά. Συγκινημένοι και πλημμυρισμένοι με ανάμεικτα συναισθήματα περπατήσαμε στους δρόμους του χωριού. Επόμενες στάσεις η Κεσσάνη με το παζάρι της, το Αγίασμα με τη φυσική πηγή του, η Αμυγδαλιά, το χωριό των ανεμόμυλων, η Μαΐστρος με τη ζεστή φιλοξενία των κατοίκων της και τέλος η Αίνος με το επιβλητικό βυζαντινό κάστρο της και την εκκλησία της Αγίας Σοφίας. Ήταν ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο, ένα οδοιπορικό στις χαμένες μεν, αλησμόνητες δε πατρίδες της Ανατολικής Θράκης.