Αναμνήσεις - Δεληγιάννη Γεωργία

ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1970-1976

Το Σεπτέμβριο του 2012 συνόδευσα την κόρη μου στον Αγιασμό για την νέα σχολική χρονιά του δημοτικού σχολείου της Νέας Καρυάς και δεν σας κρύβω ότι πέρασαν από τα μάτια μου σαν ταινία όλες οι στιγμές που κι εγώ είχα ζήσει ως μαθήτρια του δημοτικού σχολείου  Νέας Καρυάς κατά την περίοδο 1970-1976.

   Τις πρώτες τάξεις του δημοτικού φοίτησα στο παλιό αγαπημένο μου σχολείο, παλιό μεν αλλά αγαπημένο παρόλα τα προβλήματά του. Το πρωί γέμιζε το προαύλιο με τις μπλε ποδιές με τα άσπρα γιακαδάκια στο λαιμό , τα άσπρα-μπλε κοκαλάκια στα μαλλιά, (κυκλοφορούσαμε σαν σημαίες), τις χαρούμενες παιδικές φωνές μας. Τα μεγάλα δέντρα, το χώμα και τα χορταράκια στο προαύλιο, θαρρείς και ήσουν σε πάρκο, που μετατρέπονταν σε ζούγκλα με φίδια την άνοιξη αφού τα χόρτα συχνά έφθαναν στην μέση μας. Οι αίθουσες το χειμώνα παγωμένες, παλιές , με ξυλόσομπες που τις γεμίζαμε ξύλα εμείς οι ίδιοι οι μαθητές, τις στάχτες που καθάριζαν οι δάσκαλοι και τις αίθουσες που τις περισσότερες φορές τις σκουπίζαμε και τις ξεσκονίζαμε εμείς οι μαθητές κάθε φορά που ήμασταν «επιμελητές». 
Πολλές φορές στην τάξη μας εμφανιζόταν από τις τρύπες στα σανιδένια πατώματα μικροί επισκέπτες «ποντίκια και σαρανταποδαρούσες». Το προαύλιο του σχολείου συνήθως από το Φθινόπωρο έως την Άνοιξη  ήταν γεμάτο από νερό και βρέχονταν οι κάλτσες και τα ποδαράκια μας και η δασκάλα μας, συχνά στέγνωνε τις κάλτσες μας πάνω σε μια καρέκλα δίπλα στην ξυλόσομπα. 

   Οι δάσκαλοι τρομαγμένοι και αυτοί, πολλές φορές στην θέση «τιμωρού ή μπαμπούλα», όπως τους είχε επιβάλει το τότε εκπαιδευτικό σύστημα, με μπλοκάκι που σημείωναν ποιος μαθητής απουσίαζε από τον Κυριακάτικο Εκκλησιασμό ή ποιος μαθητής κυκλοφορούσε στο χωριό μετά την δύση του ήλιου, όπως είχαν υποχρέωση για να τον τιμωρήσουν. 

   Τα χρόνια ήταν δύσκολα, όμως δεν πολυκαταλαβαίναμε και έμειναν αναπάντητες οι ερωτήσεις μας και οι προβληματισμοί μας. Η λέξη «ελευθερία» ήταν συνυφασμένη μόνο με τους ήρωες του 1821 και του 1940, η λέξη «δημοκρατία» ήταν ανύπαρκτη στον γραπτό και προφορικό λόγο μέσα και έξω από το σχολειό. Αν ρωτούσες τι είναι δημοκρατία; Η απάντηση ήταν Σςςςς…. Θα το μάθεις σε άλλη τάξη???.

Αν ρωτούσες «γιατί στην τηλεόραση φοιτητές φωνάζουν ψωμί-παιδεία- ελευθερία». Η απάντηση ήταν «γιατί πεινάνε». Η λέξη «αλληλοσεβασμός» μεταξύ του δασκάλου και του μαθητή ήταν παρεξηγημένη και παρεξηγήσιμη. Η μόρφωσή μας εξαντλούνταν στην κάλυψη της εκάστοτε διδακτικής ύλης και περαιτέρω να είμαστε καλοί χριστιανοί και υπάκουοι στην κοινωνία όπως ακριβώς επέβαλε το τότε εκπαιδευτικό σύστημα που ήθελε «τα παιδιά να μην μαθαίνουν πολλά γιατί χάνουν την αθωότητά τους».

  Στα χρόνια λοιπόν που το σύστημα προσπαθούσε να διασφαλίσει και προστατέψει την αθωότητά μας επικρατούσε συχνά, όταν κάναμε μικρές παιδικές ατασθαλίες, η εξής πρακτική «σωφρονισμού»:  να εξαναγκαζόμαστε να γράφουμε τιμωρίες π.χ. 100 ή και 300 φορές μία πρόταση της αρεσκείας του δασκάλου. Δες σας κρύβω ότι έγραψα, μαζί με μένα και η μάννα μου που με βοηθούσε να προλάβω να τα γράψω αυθημερόν, πολλές τιμωρίες γιατί «ήμουν ανήσυχο και ζωηρό παιδί».

Και ξέρετε γιατί; Η γνώση ήταν στείρα και ανιαρή. Δεν θα ξεχάσω στην ζωή μου την φωνή του δασκάλου «βγάλε τα γυαλιά σου για να μη σου τα σπάσω τώρα που θα σε χτυπήσω», παράλληλα δε έβγαλε το μεταλλικό ρολόι του για να μη αφήσει σημάδια στο πρόσωπο, ενώ με είχε όρθια μαζί με τις άλλες συμμαθήτριες και φίλες μου στον πίνακα «επιδεικνύοντάς με ως παράδειγμα προς αποφυγή» για το λόγο ότι ήμουν ανήσυχη στην τάξη και έκανα φασαρία κατά την άποψή του, χωρίς βέβαια να εξετάσει  αν εγώ προκάλεσα την φασαρία ή κάποιος άλλος μαθητής. Φυσικά ούτε οι φίλες μου γλίτωσαν την «σφαλιάρα». Λυπάμαι που  το καταγράφω αυτό, θεωρώ ότι ήταν μια άτυχη στιγμή του κατά τα άλλα καλού μου δασκάλου, αλλά βγαίνει μέσα από την ψυχή μου αυτή η απαξίωση και η προσβολή που ένιωσα στην ηλικία των 10-11 χρονών και το χειρότερο ότι δεν θυμάμαι τίποτε άλλο να διδάχθηκα από εκείνη την σχολική χρονιά, παρά μόνο το γεγονός αυτό. Τον συγχώρεσα βέβαια γιατί και αυτός τα ίδια εισέπραξε όταν ήταν μαθητής, αλλά και αυτά ζητούσε από αυτόν το σύστημα που τον χρησιμοποιούσε. Αν ήσουν άτυχος και κολλούσες ψείρες και ήσουν αγόρι έπρεπε να κουρευτείς «γουλί», αν ήσουν κορίτσι έπρεπε να κόψεις τα μαλλιά «στον πόντο», διαφορετικά αν δεν υπάκουες «κέρδιζες αποβολή» από τον διευθυντή του σχολείου.

       Καθημερινά το πρωί ο δάσκαλος έλεγχε τον άσπρο γιακά στο λαιμό αν είναι καθαρός, μας έβαζε να ανοίξουμε τις παλάμες να δει τα νύχια μας, έλεγχε τα αυτιά μας αν είναι καθαρά, θαρρείς και αν ήταν βρώμικα δεν θα τα τραβούσε;

     Εμείς δεν πτοούμασταν,  τα γέλια μας στην αυλή και η παιδική ψυχή μας τα ξεχνούσε. Και πάλι από την αρχή, μάθημα δηλαδή στείρα γνώση για τους μελετηρούς μαθητές, ξύλο για τους αδιάβαστους και ζωηρούς, φόβος, δάκρυα, παιδικό γέλιο. Αν δεν ήξερες μάθημα η σφαλιάρα έπεφτε «σύννεφο», η τιμωρία με το ένα πόδι πίσω από την πόρτα γνωστή σε όλους μας.

      Αν θυμάμαι καλά όταν  ήμουν στην Τετάρτη τάξη γκρεμίσανε το παλιό σχολείο και δύο χρόνια κάναμε μάθημα σε αίθουσες που νοίκιαζαν γύρω από την πλατεία, σήμερα είναι καταστήματα. Απρόσωπες και κρύες αίθουσες, βαμμένα τα τζάμια για να μην φαινόμαστε από το δρόμο, προσωρινές και με διάθεση προσωρινής μάθησης και ξεπετάγματος της ύλης. Στα διαλείμματα περιφερόμασταν ελεύθερα στην πλατεία του χωριού, χωρίς έλεγχο και επίβλεψη «όπως κυριολεκτικά τα ζώα στη βοσκή». Στο παλιό σχολείο ήμασταν «κοινωνία μαθητών». Το παλιό σχολείο μου έλλειπε καθημερινά.  

      Αγαπημένες μου στιγμές κάθε Ιούνιο οι «γυμναστικές επιδείξεις» όπου κάθε τάξη χόρευε και έκανε γυμναστική μπροστά σε όλο το χωριό. Στην πρώτη δημοτικού ήμασταν ναυτάκια, στην Τρίτη χορέψαμε τα «κύματα του Δουνάβιους» κ.λ.π, κάναμε σκυταλοδρομίες κ.λ.π.

        Είμαι βέβαια από τις τυχερές μαθήτριες γιατί πρόλαβα και το νέο σχολείο, όπως είναι σήμερα, όταν ήμουν στην έκτη τάξη, τότε λειτούργησε για πρώτη φορά. Εκεί θυμάμαι τον καλό μου δάσκαλο τον κ. Χρήστο Κουρατζή, να προσπαθεί να αλλάξει την νοοτροπία μας και να ανοίξει τα μυαλά μας. Θυμάμαι ότι δημιουργούσε τις ευκαιρίες να μας διδάξει κάτι παραπάνω από την διδακτική ύλη, κρατώντας μας και στα διαλείμματα, προσπαθούσε να απαντήσει στις ανησυχίες μας, δημιουργούσε προβληματισμούς μέσα μας, προσπαθούσε να μας εντάξει στην πραγματική κοινωνία που μας περίμενε, αν και ήξερε ότι η συμπεριφορά του δεν ήταν πλήρως αποδεκτή από την τότε κοινωνία των μαθητών και του χωριού. Η ψυχή μου πάντα θα τον θυμάται με σεβασμό και εκτίμηση.

  Μέσα από την καρδιά μου, με την ευκαιρία αυτή,  ευχαριστώ όλους τους δασκάλους μου, που παρά τις απαράδεκτες συνθήκες δουλειάς τους, τα πενιχρά μέσα διδασκαλίας που είχαν στην διάθεσή τους, την μη συνεργασία των γονιών, τους πενιχρούς μισθούς τους και το καθεστώς της δικτατορίας που δεν τους άφηνε να πετάξουν και να δημιουργήσουν προς όφελός μας, κατάφεραν τουλάχιστον στην δική μου τάξη να δώσουν την αμέριστη αγάπη τους, ακόμη και  την ψυχή τους που ήταν για μένα «φυλακτό» στην μετέπειτα ζωή μου. Θέλω να πιστεύω ότι τα πρώτα πετραδάκια τα έχτισαν αυτοί για την μετέπειτα επαγγελματική πορεία μου και τους ευχαριστώ γι αυτό.

   Ευχαριστώ επίσης τους εμπνευστές αυτής της προσπάθειας δημιουργίας ενός Λευκώματος δηλαδή τον κ. Διευθυντή και τους κ.κ. δασκάλους του σημερινού δημοτικού σχολείου Νέας Καρυάς που έδωσαν σε μένα και όλους εμάς που περάσαμε από το σχολείο την ευκαιρία να «θυμηθούμε» και να γνωρίσουν τα παιδιά μας μέσα από το λεύκωμα την δική μας μαθητική ζωή.

                                                    Με εκτίμηση

                            Γεωργία Δεληγιάννη του Κωνσταντίνου