Αναμνήσεις - Δερμετζής Αθανάσιος

Ονομάζομαι  Δερμετζής Αθανάσιος και γεννήθηκα το 1928 στο παλιό χωριό, το Καρά-Μπέη. Οι γονείς ήταν από την περιοχή της Κεσσάνης της Ανατολική Θράκη. Συγκεκριμένα από την Καρυά.

Οι γονείς μου Δημητρός και Περσεφόνη ήρθαν εδώ στην περιοχή ανατολικά του Νέστου για πρώτη φορά το 1918. Κάθισαν κάνα δυο χρόνια και επέστρεψαν πίσω στην πατρίδα τους τη Θράκη το 1920.Στην Καρυά της Ανατολικής Θράκης είχαμε μύλο. Όταν επέστρεψαν στο χωριό τους η περιουσία μας είχε καταστραφεί από τους Τούρκους. Το 1922 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή έφυγαν οριστικά από εκεί και επέστρεψαν στο Καρά – Μπέη. Το ΄22 το χωριό σκόρπισε σε διάφορα μέρη. Οι περισσότεροι πάντως ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στα τσιφλίκια Μπιλάλ – Αγά , Γιουρούκι και Καρά Καράμπεη.

Τα πρώτα χρόνια οι περισσότεροι μόνοι τους έκαναν αυτοσχέδια σπίτια με πλοκάδια και ξύλα από το Κοτζά Ορμάν και τα σοβάντιζαν με λάσπη ανακατεμένη με άχυρο. Δεν υπήρχαν άλλα υλικά στη διάθεση τους.

Μετά γεννήθηκα εγώ, το τρίτο τους παιδί. Τα δύο πρώτα, ο Αριστείδης και η Δέσποινα είχαν γεννηθεί στη Καρυά της Θράκης.

Το σπίτι μας ήταν πλάι στην εκκλησία στον μαχαλά φυσικά των Καρυωτών. Σχολείο πήγα σε ηλικία 6 χρονών το 1934 στο νεόχτιστο τότε διδακτήριο. Πριν στεγάζονταν σε ένα διώροφο παλιό πέτρινο σπίτι Τούρκου μπέη. Αυτό το πέτρινο κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως ιατρείο. Πρώτος γιατρός στο χωριό ο Μουλακάκης Νικόλαος από την Κρήτη. Η σειρά η δική μου πήγε πρώτη , αν θυμάμαι καλά, στο νεόκτιστο σχολείο. Ήταν ωραίο με τρεις μεγάλες αίθουσες που χωρίζονταν με μεγάλες ξύλινες πόρτες , οι οποίες άνοιγαν για να γίνουν θέατρα και γιορτές, προσφέρονταν για όλα. Σε κάθε αίθουσα πήγαιναν δυο τάξεις.

Στην πρώτη τάξη είχα δάσκαλο τον Χρήστο τον Ξηροτύρη. Ήταν πολύ αυστηρός. Άλλος δάσκαλος ήταν ο Σπανός ο Δημήτρης από την Ικαρία. Αυτός ήταν ήπιος. Αργότερα ήρθε ο Πανάς ο Κώστας από τη Θεσσαλία. Μετέπειτα προς το τέλος ήταν η Πόπη η Ερμείδου. Θυμάμαι και κάποια Τερψιθέα. Θυμάμαι το σχολικό κήπο. Δεν ήταν στο χώρο του σχολείου, ήταν αλλού, προς ανατολάς.  Διέσχιζες την πλατεία και ακολουθούσες ένα δρόμο που σε οδηγούσε εκεί. Ο κήπος ήταν χωρισμένος σε παρτέρια και καθένας μας έσπερνε ό,τι είχε, ρεβίθια, λάχανα, σπανάκια. Είχε ένα διάδρομο και κάθε τρία τέσσερα παιδιά είχαμε το δικό μας παρτέρι. Από μικροί μαθαίναμε να καλλιεργούμε τη γη.

Είχαμε συμμαθητές και από το Τόιλαρ. Βρίσκονταν χίλια μέτρα μακριά ανάμεσα στο χωριό μας και το Χρυσοχώρι. Εκδρομές πηγαίναμε συχνά, πάντοτε με τα πόδια. Τις περισσότερες φορές στο σχολείο του Χρυσοχωρίου. Έρχονταν και άλλα χωριά εκδρομή σε μας.

Το σχολείο το τελείωσα πριν ξεσπάσει ο πόλεμος. Δεν αγαπούσα το σχολείο, δε μου άρεσε. Το 1943 επί βουλγαρική κατοχής πήγα στο γυμνάσιο στη Χρυσούπολη. Είχα μάθει τη γλώσσα τους, Πήγα για δυο μήνες μόνο. Τα μαθήματα γίνονταν στα βουλγαρικά. Πήγαινα καθημερινά με μια γαϊδούρα. Η μεταφορά κουραστική, κρύο, δε μας χρειαζόταν παραπάνω γράμματα και τα παράτησα.

Μιλούσα τρεις γλώσσες. Τα τούρκικα τα έμαθα από τα τσιγγανάκια του χωριού. Στο παλιό χωριό υπήρχε και μαχαλάς με τσιγγάνους. Βρίσκονταν νοτιοανατολικά της πλατείας  κολλητά με τους Καραμπιώτες. Αυτοί υπήρχαν πριν από μας και δούλευαν στα τσιφλίκια των Τούρκων.

Η πλατεία ήταν στο κέντρο του χωριού. Γύρω γύρω τα καφενεία και τα μαγαζιά. Εμείς είχαμε μαγαζί, και καφενεδάκι και μπακάλικο. Στην πλατεία κατά τη διάρκεια του πανηγυριού γίνονταν και η παλαίστρα. Πολύς κόσμο και από τα γύρω χωριά έρχονταν να τη δουν. Εμένα δε μου άρεσε όμως.

Το χωρίο ήταν χτισμένο δίπλα στο ποτάμι, το Νέστο, που πολύ συχνά πλημμύριζε. Είχαμε πλημμύρες και πριν τον πόλεμο, δεν σταμάτησαν ποτέ. Οι καταστροφές όμως ήταν μικρές. Η μεγάλη πλημμύρα έγινε το χειμώνα του 1945. Άλλαξε η κοίτη του ποταμού, γύρισε αντίκρυ στο χωριό και σε ένα χρόνο το καθάρισε. Το σπίτι μας καταστράφηκε, το ίδιο και το μαγαζί μας.

Η οικογένεια μου εγκατέλειψε το χωριό και ήρθαμε στα "Χίλια". Άνοιξη του '46 έγιναν παράγκες και μείναμε εκεί. Ο δρόμος Χρυσούπολης - Κεραμωτής έγινε επί κατοχής. Ήρθαμε στη δυτική πλευρά του δρόμο για μεγαλύτερη ασφάλεια. Μερικοί συγχωριανοί μας εγκαταστάθηκαν πρόχειρα στα "Πεντακόσια" , ενώ αρκετοί έμειναν στο παλιό χωριό. Αυτοί στα Πεντακόσια είχανε στάνες εκεί κι γι' αυτό εγκαταστάθηκαν σε εκείνο το μέρος.

Στο παλιό χωριό είχε ελάχιστους Σαρακατσαναίους, τρεις οικογένειες. Στο νέο χωριό ήρθαν αργότερα οι υπόλοιποι.

Το '47 ήταν έτοιμο εδώ το χωριό, καταρτισμένο, σχεδιασμένο. Έκοψαν πεντακόσια οικόπεδα και τα μοίρασαν. Έδωσαν οικόπεδα και στους Μοναστηρακιώτες. Και το δικό τους χωριό χτυπήθηκε από το ποτάμι.

Στου Δεληγιάννη του Σταύρου έχτισαν τον πρώτο καιρό έχτισαν με πλοκάδια μια πρόχειρη εκκλησία. Αργότερα το '48 έγινε ο Αϊ-Γιάννης. Και προσωρινό σχολείο είχε, ντεμέκ (δήθεν) σχολείο, με πρόχειρα υλικά. Αργότερα αυτό χρησιμοποιήθηκε ως μαγειρείο.  Η Ούντρα πρόσφερε πολλά.

Νέα Καρυά 18 Νοεμβρίου 2013