Αναμνήσεις - Δεληγιάννης Κωνσταντίνος

   Γεννήθηκα στο παλιό χωριό στις 11 Αυγούστου του 1933. Ο πατέρας μου Γεώργιος από την Καρυά της Ανατολικής Θράκης γεννήθηκε το 1910. Η μάνα μου Σοφία του γένους Νταβή γεννήθηκε το 1914 στο Κουπλί. Ο πατέρας μου ήρθε πρόσφυγας στην Ελλάδα δύο φορές. Την πρώτη το 1912 (1914) και πήγαν στο Βόλο. Φύγανε με καράβι, μάλλον από τη Ραιδεστό, απ’ ότι έλεγε και εγκαταστάθηκαν στο Βόλο. Ήταν πολύ μικρός. Κάθισαν τέσσερα χρόνια περίπου και γύρισαν στο χωριό. Η μάνα του (γιαγιά μου) ήταν χήρα και πήγε στο Βόλο με τα δύο παιδιά της. Δούλευε υπηρέτρια σε έναν δερματέμπορο. Δεν είχε παιδιά αυτός. Της έλεγε «Μη φεύγετε κ. Χρυσούλα. Τα πράγματα δεν είναι καλά. Καθίστε εδώ, θα σας τακτοποιήσω». Ήταν πολύ καλός άνθρωπος, απ΄ ότι έλεγε η γιαγιά. Εκείνοι όμως έφυγαν γιατί είχαν περιουσία, χωράφια και σπίτια στο χωριό. Ήταν τακτοποιημένοι εκεί. Επέστρεψαν όμως, δεν κάθισαν πολλά χρόνια. 

    Το ’22 έφυγαν οριστικά από εκεί. Ήρθαν με τα πόδια στο Καρά-Μπεή. Ήρθαν εδώ γιατί χωριανοί και συγγενείς εγκαταστάθηκαν εδώ. Το πατρικό μου σπίτι στην Καρυά της Ανατολικής Θράκης το βρήκα όταν πήγαμε εκδρομή με το σχολείο το 2014. Μου το έδειξε ο μπάρμπα-Λευτέρης ο Αδαλάκης. Είχε πάει με τον σχωρεμένο τον πατέρα μου το 1990 εκδρομή πολλοί χωριανοί  και του υπέδειξε ποιο ήταν. Έτσι  στη δική μας επίσκεψη, ο μπαρμπα – Λευτέρης ήταν και σε αυτή την εκδρομή,  πήγα και το επισκέφτηκα. Ήταν ακριβώς κάτω από την πλατεία, κατασκευασμένο με πλιθιά. Στην αυλή είχε και πηγάδι. Με τρεις τέσσερις Τούρκους που συνομίλησα μου είπαν πως και οι δικοί τους γονείς ήταν πρόσφυγες από Δράμα, Σέρρες και Βέροια. Τα σπίτια διατηρούνταν σχεδόν στην κατάσταση που τα εγκατέλειψαν οι δικοί μας γιατί απ’ ότι είπαν οι νέοι κάτοχοι δεν έχουν τίτλους ιδιοκτησίας με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τα γκρεμίσουν και να χτίσουν καινούρια.

    Συγκινήθηκα όταν αντίκρισα το σπίτι των δικών μου. Ήθελα από παλιά να πάω στην πατρίδα των γονιών μου. Χρόνια το λαχταρούσα. Όμως δουλειές και υποχρεώσεις δε με άφηναν. Όταν το σχολείο ανακοίνωσε αυτήν την εκδρομή, δήλωσα από τους πρώτους.

    Το σόι της μάνας μου πρέπει να ήρθαν εδώ μια κι έξω το ’22. Εγκαταστάθηκαν με τους δικούς της στο Χρυσοχώρι. Η μάνα μου πήγε σχολείο στο Χρυσοχώρι. Ήρθαν όμως γρήγορα στο Καρά- Μπεή και φυσικά δε συνέχισε το σχολείο. Πρέπει να παντρεύτηκαν με τον μπαμπά μου το 1932. Μέναμε στον επάνω μαχαλά, πάνω από την πλατεία με τους δικούς μας τους Καρυώτες. Ο κάτω μαχαλάς ήταν πολλές ράτσες, όλοι όμως Θρακιώτες, από άλλα χωριά.

    Το σπίτι μας ήταν κοντά στην εκκλησία, εκεί που βρίσκεται σήμερα το ξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ. Το έχτισαν μόνοι τους. Άλλοι βέβαια είχαν κρατικό σπίτι, το είχε χτίσει το κράτος. Σχολείο πήγα το 1939. Το ’40 που κηρύχτηκε ο πόλεμος ήμουν Β’ τάξη. Πρόλαβα περίπου έναν μήνα να πάω. Δεν θυμάμαι ποιον δάσκαλο είχα στην Α’ τάξη. Θυμάμαι όμως πολύ καλά στην Β’ τάξη ότι είχα την κ. Μαρίκα (Νίνου) που όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος, ήρθε στην αίθουσα με τα κλάματα και μας έδιωξε να πάμε στα σπίτια μας. Εμείς παιδιά τότε δεν καταλαβαίναμε τι ακριβώς συνέβαινε. Χαιρόμασταν. Οι καμπάνες χτυπούσαν, οι άνδρες έφευγαν για τον πόλεμο. Όταν πήγαμε στο σπίτι και είδαμε τον μπαμπά μας να φεύγει τότε συνειδητοποιήσαμε την πραγματικότητα.

    Το σχολείο ήταν καλό, καινούριο. Δεν είχαν περάσει πολλά χρόνια από τότε που είχε χτιστεί. Ήταν πέντε έξι σκαλιά ψηλό. Το 1944 μετά την αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων κατοχής που άνοιξαν τα σχολεία πήγα Β’ τάξη. Τελειώνοντας το ’44 και αρχές του 1945 ήταν το σχολείο του ΕΑΜ. Την περιοχή την ελέγχανε οι αριστεροί. Είχα δασκάλους τον Παπατσώτσιο και την Πόπη. Υπήρχε και κάποιος Χαλβατζόγλου, από την Καβάλα, αλλά δεν τον είχα εγώ. Για κάποιους μήνες  πήγα σχολείο στο Χρυσοχώρι, λόγω των πλημμύρων. Τη Γ’ και τη Δ’ τάξη, που δάσκαλο είχα τον Παπατσώτσιο, τις έκανα μαζί. Ήμουν καλός μαθητής. Στην Ε’ τάξη είχα την Πόπη που μου έδωσε απολυτήριο και πήγα στο Γυμνάσιο. Στην Ε’ τάξη ήμουν συμμαθητής με τον Νταβή τον Παναγιώτη. Σχολείο πήγα μόνο στο παλιό χωριό.

    Το ’45 χάλασε το χωριό. Το Πάσχα του ’46 ήρθαμε στο καινούριο χωριό, φτιάξαμε με πλιθιά και άχυρα μια πρόχειρη κατοικία και μείναμε εδώ. Έξι εφτά οικογένειες είχαν έρθει τότε. Ο Δρακόπουλος, η Νίτη, ο Δεληγιάννης ο Σταύρος, ο Δεληγιάννης ο Γεώργιος (ο πατέρας μου), ο Αραβασόπουλος, ο Πουλουκτσής ο Κώστας και ο Ράπτης ο Αναστάσης ήταν οι πρώτοι που ήρθαν. Εδώ είχαν σπαρμένα κουκιά, σιτάρια, ήταν χωράφια. Για λίγους μήνες ενώ μέναμε εδώ, πηγαίναμε με τα πόδια στο σχολείο, στον παλιό οικισμό. Πήγα στη Χρυσούπολη ως τη Β’ Γυμνασίου, αλλά σταμάτησα γιατί αρρώστησα. Όταν έγινα καλά δεν συνέχισα.

Βουλγαρική κατοχή

    Όταν κηρύχτηκε ο πόλεμος ο κόσμος φοβήθηκε. Άλλοι φύγαν για Θεσσαλονίκη, άλλοι για Θάσο. Εμείς για να γλιτώσουμε πήγαμε στη Θάσο. Πιστεύαμε ότι  εκεί θα σωθούμε. Οι Γερμανοί όμως πέρασαν στη Θάσο κι έτσι επιστρέψαμε στο χωριό. Όταν γυρίσαμε ήδη είχαν εγκατασταθεί οι Βούλγαροι. Τους Γερμανούς δεν τους προλάβαμε. Ο πρώτος Βούλγαρος πρόεδρος Τσιτάκωφ ήταν πολύ καλός. Πήγαινε στα σπίτια, βάφτισε και παιδιά. Όταν έφυγε αυτός ήρθε ο Νατσάνεφ. Αυτός ήταν βερνίκι. Και ο αγροφύλακας ήταν Βούλγαρος και κάποιοι λίγοι στρατιώτες, που έμεναν στο σχολείο μιας και δεν λειτουργούσε, είχε κλείσει.

     Οι Βούλγαροι έκαψαν πρώτο το δικό μας σπίτι. Το έκαψαν γιατί θεωρούσαν ότι ο πατέρας μου  είχε σχέση με τους αντάρτες. Ο πατέρας για να γλιτώσει αναγκάστηκε να φύγει στη Θεσσαλονίκη στα ξαδέρφια του. Νύχτα το έκαψαν. Δεν μας άφησαν να πάρουμε τίποτα. Μόνο τα ρούχα που φορούσαμε. Όλα τα ζώα τα πήραν αυτοί. Μείναμε στον Δεληγιάννη τον Σταύρο, τον αδερφό του μπαμπά μου. Ήταν στο ίδιο οικόπεδο το σπίτι του. Ο πατέρας μου επέστρεψε  τον Σεπτέμβρη του ’44. Μέχρι το ’45 που φύγαμε για το Χρυσοχώρι. Εκεί μείναμε στον Γαλέντζα. Είχε διώροφο σπίτι. Στο ισόγειο είχε ένα δωμάτιο χωρίς παράθυρα και μας φιλοξένησε. Το ’46 την άνοιξη ήρθαμε στον νέο οικισμό. Μπορούσαμε να ζητήσουμε να μείνουμε στις παράγκες που έκανε ο εποικισμός αλλά δεν θέλαμε. Αυτές το 1955 πρέπει να τις χάλασαν. Το ’47-’48 ο εποικισμός μας έκανε σπίτι,  ένα σαλονάκι και δύο δωμάτια γιατί το δικαιούμασταν ως πυροπαθείς και πλημμυροπαθείς. Αυτό το κτίσμα υπάρχει ακόμα.

Δεληγιάνης Κωνσταντίνος

6-4-2016 Νέα Καρυά